Sosyal Dışlanma Ve Ayrımcılık

SOSYAL DIŞLANMA VE AYIMCILIK KONU ANLATIMI

"Sosyal dışlama" belirlenmiş insanların ve ya grupların kişisel sebeplerine bağlı biçimde sosyal katılım durumunda tamamen veya kısmen içerisinde yaşamış olduğu toplumun dışarısında kalması toplumda ki tüketim,tasarruf ve benzeri etkileşim ve ya eylemlere katılım göstermemeleridir.

Sosyal dışlanma

Sosyal dışlanma kelimesi ilk Fransa'da kullanılmıştır. 1974'de sosyal işlerden sorumlu devlet bakanlığı görevini tamamlamış Rene Lenoir yazmış olduğu kitap'da "Dışlanmışlar ekonomik büyümenin sonuçlarından yararlanamayan kişilerdir." Lenoir yolların sadece bir kaç kişiden oluşmadığı çok büyük kitleleri bulundurduğunu belirtmiştir. Lenoire göre Fransız nüfusunun %10'u toplum içerisinden dışlanmış ve bu kişiler sosyal korunmanın dışarısında kalmış sosyal gruplar olduğunu anlatmaktadır. Fransa'dan sonra diğer Avrupa ülkeleri'de sosyal dışlanma kavramını hem kavram hemde politika olarak kabul görmüştür.ABD'de dışlanmış gruplar için sınıf altı kavramı kullanmaktadır.Bir kaç ülke'de dışlanma çoğunlukla yoksulluk anlamı ile eş anlamdadır bu ülkeler Asya,Afrika ve Latin ülkeleridir. Sosyal dışlanma kavramı bazen yoksulluk kavramı ile aynı anlamda bazende farklı anlamlar ile kullanılmaktadır.

Sosyal dışlanmanın sebepleri

• Sosyal Sebepler
• Ekonomik Sebepler
• Mekansal Sebepler
• Siyasal Sebepler
• Kültürel Sebepler
• Davranışsal Sebepler
• Coğrafi Sebepler
• Kişisel Sebepler

Ve benzeri sorunlar sosyal dışlanmaya sebep olabilir.

Bireylerin konuya bakış tarzına göre sosyal dışlanmanın ülkelere göre anlayış şekillerine göre sebepler değişiklik gösterebilir.Bu sebepten dolayı gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sosyal dışlanmanın sebepleri değişiklilik göstermektedir.

Kişilerin sahip olduğu yaşları,cinsiyetleri,ırkları,dilleri,medeni durumları ve benzeri değişiklikler aynı ülke'de yaşamış olsalar'da sosyal dışlanmanın sebepleri değişiklikler gösterilmektedir.

Ekonomik Sebepler Nelerdir?
Bireylerin en önemli ihtiyaçlarını karşılayacak gelirden ihtiyaç sahibi veya yoksun olması ekonomik dışlanmayı anlatır.Ekonomik dışlanmanın en önemli sebebi işsizlik ve düzenli olmayan bir gelire sahip olmaktır.

Bireyin işi olması uyguladığı işin önemi'de ekonomik dışlanmaya sebep olabilir.

Beklentilerden az ve düşük ücret verilmesi karşılığı, bütün sosyal güvencelerden yüksek kayıt dışı ve standartların haricinde çalışma'da ekonomik dışlanmalara sebep olabilir.Bu sebeple sadece iş ve ya mal varlığı ile insanın saygısına yakışan bir yaşama düzeni uygulayacak düzgün gelire sahip olmak ekonomik dışlanmayı durdurabilmektedir.

Mekansal Sebepler Nelerdir?
Bir çok sebeplerle belirlenmiş mekanlara ulaşılmasında ve bu mekanlardan faydalanmada problemlerin olması mekansal dışlamayı anlatmaktadır.Mekansal dışlanmanın aynı veya birbirine benzer iki özelliği bulunmaktadır.Bu özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz;

1. Toplumun kişiyi yaşadığı mekan ve coğrafya sebebiyle dışlanması ayrıcalığa zorunlu tutmasıdır.
2. Bireyin yaşamış olduğu konumda ki kamu hizmetlerinin kalitesi ve durumu sebebiyle,toplumsal yaşamın içerisine tamamen girememiş olmasıdır.

Kültürel Sebepler Nelerdir?
Ekonomik sebeplerden özgür olarak,toplumsal ve kültürel yaşantıya katılmama hali kültürel dışlanmayı anlatmaktadır.Değişik din ve ya mezhep ya da kökenden gelinmesi,çeşitli cinsel hareketlere sahip olunması, kültürel dışlanma problemlerine olabilir.

Siyasal Sebepler Nelerdir?
Farklı sebepler ile vatandaşlık haklarını her şeyden önce hukuki ve siyasi haklarını tamamen uygulamama veya siyasi yaşama katılımın bizzat veya bilvasıta şeklinde sınırlandırılmasıdır.Yaşamış olduğumuz dönemde halen seçme ve seçilme hakkı konusunda sınırlamalar devam edilmesi söz konusudur diyebiliriz.

Ayrımcılık

Toplum içindeki yaşamımızda din,dil,ırk,cinsiyet ve benzeri gözle görülemeyen yöntemler temel kural olarak kişi ve gruplara yönlendirilen eşit olmayan muamele ve uygulamalar şeklinde ifade edilebilir.

Oluşumuna göre ayrımcılık türleri

1. Doğrudan ayrımcılık - Açık ayrımcılık
2. Dolaylı yönden ayrımcılık - Örtülü ayrımcılık
3. Dolayısıyla ayrımcılık
4. Olumlu ayrımcılık - Pozitif ayrımcılık
5. Sistematik ayrımcılık
6. Çoklu ayrımcılık - Kesişen ayrımcılık
7. Ters yönlü ayrımcılık

Ve benzeri biçimde sıralaya biliriz.

Doğrudan ayrımcılık ve açık ayrımcılık nedir?
Bireyle aynı ve benzer halde olan başka bir bireye olması gerekenden az olumlu ilgilenilmesine denir.

Mağazaya gelen bireyi bizzat cinsiyeti,yaşı,dini,göz rengi,dini sebebiyle ayrım yapmak mağazaya almamak bizzat olarak doğrudan ayrımcılık örneklerindendir.

Bir kanun işleminin bütün herkese eşit olarak uygulanması fakat sadece toplumun bir kısmı üstünde düzensiz yetkilere sahip olması durumu ile dışarıya çıkan ayrımcılık türüne dolaylı yönden ayrımcılık denir.

Dolaylı yönden ayrımcılık ve örtülü ayrımcılık nedir?
Bireye özel diğerlerinden ayıran bir durum sebebi ile bireyi başkalarına göre yararlı duruma katan tarafı olmayan görünüşteki yetkiler ve projelere dolaylı ayrımcılık ismi verilmektedir.

Siyah tenli bir bireyin beyaz tenli birisi ile evlenmiş olması veya Müslüman bir bireyin Hristiyan birisi ile evli olması sebebi ile ayımcılık yapılması türüne dolaylı ayrımcılık denir.

Dolayısıyla ayrımcılık nedir?
Bir şahısın kendisi ile ilişkili bir diğer bireyin özellikleri sebebiyle ayrımcılığa uğramasına dolayısıyla ayrımcılık denir.

Olumlu ayrımcılık ve pozitif ayrımcılık nedir?
Zaman zaman eşit davranılması için bireyin din,dil,ırk,cinsiyet ve benzeri yararsızlık oluşturan halini inceleyerek,insanın çıkar amaçlı yapılan davranış ve eylemler yararlı ayrımcılığı oluşturmaktadır.

Sistematik ayrımcılık nedir?
Belirlenmiş grup davranışlarına karşılık kurumsallaşmış yapılar,politikalar,uygulamalar ve geleneklere sistematik ayrımcılık ismi verilmektedir.

Belirlenmiş gruplara karşılık ikinci dereceden koşullar eğitim ve ulaşım ve benzeri hizmetlerde yetersiz kalınması sistematik ayrımcılığa girmektedir.

Çoklu ayrımcılık ve kesişen ayrımcılık nedir?
Çoğunlukla bir defadan daha fazla ayrımcılık türünün birlikte uyulmaması ve birden fazla durumda uygulanan ayrımcılığa çoklu ayrımcılık ve ya kesişen ayrımcılık denir.

Beyaz bir erkeğin hem rengi hemde erkek olmasından dolayı ayrımcılığa tutulması çoklu ayrımcılık olarak örnek olarak gösterilebilir.

Ters yönlü ayrımcılık nedir?
Toplumda genel bulunan grubun içinden çıkılamayacak bir halde bulunduğu ayrımcılık türüne ters yönlü ayrımcılık ismi verilmektedir.