Sosyal Güvenlik Ve Sosyal Sigortalar

SOSYAL GÜVENLİK VE SOSYAL SİGORTALAR KONU ANLATIMI

Genel anlamda sosyal güvenlik,Aile fertlerine ekonomik güvence sağlayabilmek,"Önlemek ödemekten daha ucuzdur" görüşüne uygun biçimde sosyal güvenliğin engelleyici işlevlerini sağlamlaştırmak,bireyin özgürce geliştirilmesi ve mümkün olduğunca insan mutluluğunun çoğaltılması,hedeflerini içerisinde almış önlemler bütünüdür.

Temel sosyal güvenlik tekniği
Tasarruf etmektir çünkü tasarruf sosyal güvenlik tekniği gelirin elde edilmesi anında tüketilmeyerek,ihtiyaç duyulduğu zamanlarda kullanmak için gizlemektir.

Sosyal güvenlik
Sıkıntısız geçen dönemlerden sıkıntı içinde kalınan döneme bir gelir aktarma mekanizmasıdır.

Sosyal güvenlik teknikleri

Sosyal güvenlik teknikleri ayırmak gerekirse iki madde olarak inceleye biliriz şu şekilde sıralayabiliriz;

1. Bireysel Teknikler
2. Toplu (Kolektif) Teknikler

Bireysel teknikler nedir?
Bireylerin kendi istekleri ve iradeleri birlikte kendisinin sosyal güvenliklerini sağlayabilecek önlemleri almasıdır.

Toplu ve ya kolektif teknikler nedir?
Toplum olarak hep beraber yaşam sürmenin yapısı biçiminde gelişmekte olan tekniklerdir.Toplu uygulamaların amacında karşılıklı yardım almak ve ya yardım etmek tesanüt anlama biçimi aynı zamanda iş birlikteliği özüne dayanan gelir transferi konusudur.Beraber hareket etme bilinci bulunmaktadır,İnsanların toplulukların hangi yöntemleri kullanarak sosyal güvenlik ihtiyaçlarını yerine getireceği iktisadi,sosyal,hukuki ve kültürel yöntemlere bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

Sosyal güvenlik amacıyla hazırlanan teknikler ve kullanılan yöntemler

• Geleneksel sosyal güvenlik yöntemleri - sosyal yardımlar
• Günümüz sosyal güvenlik yöntemleri
• Tamamlayıcı sosyal güvenlik yöntemleri

Geleneksel sosyal güvenlik yöntemleri nedir?

Kişisel tasarruflar,aile içi yardım alışverişi,dini ve sosyal yardımlardır.

Günümüz sosyal güvenlik yöntemleri nedir?

Sosyal sigortalar yöntemi ve devletçe korunma yöntemi diyebiliriz.

Sosyal sigortalar

Sosyal sigortalar,sanayi toplumlarının farklılaşan sosyal güvenlik ihtiyaçlarını yanıtlamak amacıyla hazırlanan sosyal güvenlik tekniğidir.Sosyal güvenlik garantisi sağlamak amacıyla en verimli tekniği hazırlayan sosyal sigortalar,insanoğlunun sosyal hayatın sorunlarını yanıtlamak amacıyla hazırladığı en verimli ve en aktif sosyal kurumdur.

Sosyal sigortaların sigorta kolları kavramı
Sosyal güvenlik sistemleri tüm sosyal tehlikelere karşı koruma garantisi sunmaktadır.Uluslararası çalışma örgütü 102 sayılı sözleşmesinde 9 adet sosyal güvenlik zarara uğrama tehlikesinden bahsetmiştir.
Bunları şu şekilde sıralayabiliriz;

Sigorta Kolları
• Tedavi edici hizmetler ve iş göremezlik geliri
1. Hastalık
2. İş kazaları
3. Meslek hastalıkları
4. Analık
5. Yaşlılık
6. Malullük
7. Ölüm
8. İşsizlik
9. Aile gelirinin yetersizliği

Hastalık sigortası nedir?

Hastalık bedende veya zihinde meydana gelen vücut görev düzenini rahatsız eden,bedenin işlevleri azalır aynı zamanda normal durumundan uzaklaşma hali olarak ifade edilebilir.Sosyal sigortalar,iş kazaları ve meslek hastalıkları dışarısında olan aynı şekildeki tüm durumları hastalık olarak ifade etmektedir.Sosyal sigorta literatüründe hastalık kısa vadeli ve geçici süreli sosyal tehlike şeklinde ifade edilir.

Hastalık tehlikesi nedir?

Hastalık tehlikesi, sosyal sigorta sistemi içerisinde iki sigorta kolu şeklinde dizayn edilmiştir.Bu kollardan birincisi hastalığın tıbbi açısıyla alakalı,ikincisi parasal yatırımlarla alakalıdır.

Sosyal sigortaların iş kazaları ve meslek hastalıkları için önerileri

İş yerinde çalışan birey, işini sürdürürken ve işverenin otoritesi alanında oluşan bir olay dolaylı bir biçimde kazaya uğraması veya işlerinde bulunan çalışma şartlarından dolayı ortalığa çıkan hastalık nedeniyle beden ve ruh bütünlüğünün hasar görmesi hali,iş kazası ve meslek hatalığı olarak nitelendirilir

İş kazaları ve meslek hastalıklar sadece işveren primleri ile finanse edilmektedir.Bu sebeple kurulması sigortalılara ayrıca devlete yük getirmeyen sigorta koludur.

Analık sigortası nedir?

Genellikle birden fazla ülkede ayrı bir sigorta kolu oluşturmadan hastalık ve sağlık sigortası içerisinde kapsama içerisine alınan analık halini şu şekilde tanımlayabiliriz. Analık Çalışan kadın sigortalı için doğumun öncesinde ve sonrasında geçen süre çalışma gücü kaybı meydana gelmesi sonucu gelir kesilmesi oluşturan bir sosyal tehlike olarak kabul edilir. Analık Konuyla ilgili olarak Gebelik döneminde,doğum sırası ve sonrası dönemlerde anne ve çok sağlığı koruyucu ve tedavi edici sağlık hizmetlerinin ulaştırılması da analık sigortası alanındadır.

Malullük sigortası nedir?

Sigortalının çalışma gücünü bedenen ve ya ruhen hiç bir şekilde düzelemeyeceği biçimde sürekli şekilde ve belirlenmiş oranların üzerinde kaybetmesi,bir daha hiç çalışamaması durumu olarak ifade edilir.Uzun vadeli sosyal hatalardan biridir ve çalışma hayatına girdikten sonra ortaya çıkan engellilik durumudur.

Çoğunlukla çalışma gücünü %60 ya da daha fazla oranlarda kaybedenlerin malul sayılması söz konusu olmaktadır.

Bireyin malullük durumunun sigortaya tabi durumda çalışmaya başlaması sonrasında ortaya çıkması;İş kazası,meslek hastalığı veya bunlardan farklı problemlerle çalışma gücünü kaybetmesi benzeri şartlarla beraber uzun vadeli sigorta kolu olarak belirlenmiş süre sigortalı olması ve prim ödemiş olması şartları gerekmektedir.Malullük sigortası sigortalıya aylık olarak bağlanmaktadır. Malullük sigortası aynı zamanda sosyal güvenlik garantisi ve rehabilitasyon hizmeti'de vermektedir.

Yaşlılık sigortası nedir?

Biyolojik şekilde çalışan bireyin belirlenmiş bir yaşa gelmesi sonrasında beden ve ruh gücünün tümünün ve ya birazının bulunmaması durumudur. Diğer ülkelere gözlem sağlandığında emekli olma yaşının 60 içerisindeki yaşların üstünde belirlenmiş olduğu gözlemlenmektedir.En başta kadınların 5 yıl önce emekli olması için imkan verilen düzenlemeler yaygınlaştırılmıştır.Zaman içerisinde kadın ve erkek emekli olma yaşlarının eşitlendiği;Genellikle tüm ülkelerde kademeli şekilde emekli olma yaşının uzatıldığı dikkat çekmektedir.Yaşlılık sigortasından aylık bağlanması kurallarının tamamlanması durumunda aylık bağlanmasına hak kazanılan statüyü ifade etmektedir. Bireyin emekli olması için,bu durumun yaşa gelmesinin yanında sosyal sigorta sisteminin aylık bağlanması için gereken süreye sigortalı olmak 20-25 yıl ve benzeri belirlenmiş süre prim ödemesi 9000 gün ve benzeri kuralların yerine getirilmesi durumunda olanaklıdır.

Ölüm sigortası nedir?

Ölüm sigortası ölmeden önce bakmakla yükümlü olduğu kişilere sosyal güvenlik garantisi sağlamaktadır.Ölen bireyin sağlık durumunda bakması ile yükümlü olduğu bireyler öldüğü zaman aylık bağlanmasına hak kazanan kişiler yani hak sahipleri durumunda ifade edilirler.Sigortalının eşi ve çocukları anne babası bu kapsamda değerlendirilmektedirler.Ölüm sigortası ölen kişinin hak sahiplerine aylık bağlanmaktadır.Ayrıca cenaze masraflarının'da karşılanması sigorta kolunun sağlamış olduğu yardımdır.

İşsizlik sigortası nedir?

Çalışma isteği ve iradesine sahip fakat ücret seviyesi çalışma süresi ve diğer çalışma şartları durumundan yaşamış olduğu ülkede gerekli şartlar ile iş bulamaması durumu olarak ifade edilmektedir.

İşsizlik sigortasında bireye sağlanan en önemli hak bireye işsiz kaldığı süre içerisinde işsizlik ödeneği vermesidir.

Bireye verilen işsizlik ödeneği,işsiz kalmadan önce almış olduğu geliri esas alınarak belirlenmektedir.

Aile ödenekleri nedir?

Aile ödenekleri aile yardımı,çocuk parası ve benzeri ödenekleridir. Aile gelirinin beklenenden az ol olması yani yeterli olmaması durumudur yoksulluk tehlikesinin ortaya çıkışı alakalıdır.Aile ödenekleri sigortasından elde edilen temel yardım çocuk parası verilmektedir.Bu ödeme çocukların sayısına göre çoğalan veya azalan miktar'da verilmektedir. Çoğunlukla 16-18 yaşına kadar fakat eğitim durumuna bağlı olarak 20-25 yaşına kadar uzatılabilir.Sonuç olarak çocuk engelli ve özel eğitim ve ya bakıma muhtaçsa çok daha fazla süreler ödemenin yapılması durumu söz konusudur.