Sosyolojik Yaklaşımlarda Toplumsal Değişme Anlayışı

Sosyolojik Yaklaşımlarda Toplumsal Değişme Anlayışı Konu Anlatımı

Sosyologların en temel amacı toplumsal değişmeyi anlamaktır.gelişme kavramı kalkınma,ekonomik büyüme,yükselme ve benzeri uygun yöntemleri ifade eder.Değişme kavramı sosyolojik ve olgusal tek kavram diyebiliriz.

TOPLUMSAL DEĞİŞİM

Toplumsal değişmenin sebepleri şu şekilde sıralanabilir;

• Kültürel Sebepler
Örnek;Teknolojinin gelişmesi davranış geliştirilmez ise maddi ve manevi kültür parçaları arasında değişiklikler sonuçlanması kültürel sebepler olarak gösterilebilir.
• Doğal Sebepler
Örnek;Doğal afetler sonucu ölüm oranlarının artması ve nüfusun bulundukları oturdukları konumundan ayrılarak başka bir yerleşim yerine ve ya ülkeye geçmesi toplumsal değişmenin sebepleri olarak gösterilebilir.
• Demografik
Örnek;Toplumdaki insanın çevresini,kendisini ve olup biteni tanıma ve gelişme yapısına bakarak doğum oranlarının düşmesi, canlılık süresinin çoğalması ve bunu inceleyerek yaşlanmış nüfus istatistiklerinin çoğalması demografik sebepler olarak gösterilebilir
• Sosyal nedenler
Örnek;Orta doğudaki iç çatışma, savaş terör sonucunda oluşan toplumsal dönüşümler yüksek boyutta ölümler ve kitlesel göçler ise toplumsal değişmenin sosyal sebepleri olarak gösterilebilir

Toplumsal Değişmenin Genel Özellikleri

Şu şekilde sıralanabilir;

• Evrensel bir olgudur gerçekleşmemesi kaçınılmazdır.
• Kesintisiz bir biçimde sürer.
• Genelde plansızdır. Olacaklar daha önceden tahmin yapılamaz.
• Genelde muhalefet ve çatışma oluşturur. Ardı ardına tepkimeler oluşturulabilir.

EVRİM VE İŞLEVSELCİLER

Spencer,Comte,Durheim,Tönnies,Parsons,Modernleşme Okulu

Evrimci kuram düşünürlerinin tamamı evrimin;
• Evrensel
• Gerçekleşmemesi elde olmayan
• Doğal
• Basamak Basamak İlerleyen
• Her basamağın daha önceki basamaktan biraz daha kolay olan
• Geçmişe dönüş bulunmayan
• Doğal ve toplumsal evrim içerisinde benzer olaylar bulunduran bir olay olduğu düşüncesinde aynı düşüncededirler.

Toplumları evrimci anlama biçimiyle, belirli süreç ve ilerleme çizgisi içerisinde inceleyen birkaç düşünür ve yaklaşımların toplum kuramları ve gelişme anlama biçimleri şu şekildedir;

Auguste Comte:	Teolojik - metafizik - pozitif aşama
Herbert Spencer:	Savaşcı Toplumlar - Endüstri Toplumları
Emile Durkheim:	Mekanik Dayanışma - organik dayanışma
Fardinand Tönnies:	Cemaat - Cemiyet
Talcott Parsons:	Geleneksel (A tipi) - Modern (B Tipi)kalıp değişkenler
Modernleşme Okulu:	Geleneksel toplum - kalkış için ön koşullar - kalkış - olgunluğa erişme - kitlesel tüketim

ÇATIŞMACILAR

Marx,Dahrendorf,Bağımlılık Okulu,Dünya Sistemi Teorisi

Marx'a göre;Toplumların evrimi için sınıf çatışması diyalektik bir zorunluluktur.

Tarih,birbirini takip eden basamaklardan yapılmış,toplumun üretim güçlerindeki değişime ve büyümelere bağlantılı olarak ekonomik bağlantılar ve toplumsal yapılar farklılaşmış ve gelişmiştir.

Marx'a göre;Toplumlar üretim biçimlerindeki değişime göre;ilkel,komünal,köleci,feodal,kapitalist,sosyalist ve komünist basamaklardan yürürler.

Toplumsal değişme sebep olan çatışmayı otorite temelinde anlatan dahrendorf'a göre;otorite konumunda bulunanlarla alt konumda bulunanlar özde ve yönelimde aralarında zıt çıkarlara sahiptir.

Otorite hiyerarşisinde en üstte bulunan ve en altta bulunan topluluklar kendi aralarında ortak çıkarlara sahiptirler.

Bağımlılık Okulu Modernleşme Okulunun iddialarına karşı çıkan kuramcıları az gelişmişliğin ve gelişmişliğin aynı olgudan kısacası kapitalizmden sonuçlandığını düşüncesini savunmuşlardır. Dünya teorisi temsilcisi Wallerstein,kapitalizmin uluslararası düzeyde örgütlendiğini öne sürmüştür.Kapitalist dünya sistemi,dünyadaki ülkelerin pazar ekonomisi çapında birleşmesi ve sermayenin uluslararası dolaşımı ile uygulanmaktadır.Kapitalist dünya ekonomisinde ülkeler merkez ,çevre ve yarı çevre ülkelerden oluşmaktadır.

YORUMLAYICI YAKLAŞIM WEBER

Geleneksel toplumun ölçülü modern topluma değişimini anlatmaya çalışır. Weber ilerleme düşüncesini ve ayrıca evrensel,doğrusal ve zorunlu bir tarihin diyalektik yasaları fikrini kabul etmemiştir.Evrimcilik ve belirlenimcilik aykırı,çoğulcu bir yaklaşım kabullenmiştir.

MODERNİTE VE MODERNİZM

Modernizm kültürde,sanatta,mimaride,felsefede ve sosyal hizmetlerde yaşanmış olan eğilimi anlatırken,modernite geleneksel ve feodal toplum süreci,kapitalistleşmenin,endüstrileşmenin,kentleşmenin ve sekülerleşmenin artış kazandığı bir tarihsel dönemi anlatır.

Anthony Giddens;modernliği kapitalizm,endüstrileşme gözetim ve askeri güç olarak dört temel kurum üstünden açıklanmaktadır.

Modernizmi bu dönemi niteleyen kültür olarak,postmodernizmi ise modernizmden ileri bir zamanda ve modernizmin temel tahminlerine açıkça bildiren bir kültürel dönem gerçekleşerek açıklanmaktadır.

Jürgen Habermas;moderniteyi Avrupa ve amerikan tarihi Rönesans'ın bitmesi ile başlamış olan dönem şeklinde açıklamaktadır.

Habermas göre;Modernite,Aydınlanma düşünürleri aracılığı ile geliştirilmiş ancak bitmemiş projedir.

Zygmunt Bauman;Modernitenin sonucunun ve modernitenin rasyonelliği naziler tarafından Yahudilerin ve başka etnik grupların ortadan kaldırılması Holokost'u gerçekleştirmesi üstünde durur.

Bauman göre;Holokost modernitenin bir ürünüdür.endüstrileşmenin ve fabrika sisteminin ve rasyonel bürokrasinin temel ilkelerinin bireylerin ortadan kaldırılmasına yapılma şeklidir.

Postmodernite,Postmodernizm,Postmodern Toplum Kuramı

Postmodernite modernitenin yolunu takip eden tarihsel bir dönemi,postmodernizm sanat,mimari ve sinema edebiyatta modern kültürel yapılardan birbirine benzemeyen yapıları elde eden akımı anlatır.Postmodern toplum kuramı modern toplumlardan daha farklı fikir çeşitlerini anlatmaktadır.