Hukukun Temel Kavramları

Hukukun Temel Kavramları Konu Anlatımı

Konuya Geçmeden Önce hukuk nedir? hukuk ne anlama gelir? hukuk kavramı üstünde bir duralım.

Hukuk nedir:Toplumu düzenleyen ve devlet yaptırımıyla güçlendirilmiş bulunan kuralların, yasaların bütününe denir.

SOSYAL DÜZEN KURALLARI VE HUKUK

insan toplum adı verilen sosyal bir çevrede yaşar diğer birey ve kurumlar ile sürekli sosyal ilişkiye girer ve yaşamını sürdürür. insanlar sosyal düzen içerisinde yaşar. insanların hak ve yetkilerini düzenleyen kurallara verilen isim sosyal düzen kurallarıdır. kurallar genel niteliktedir ve herkes uygulanır. Bu kuralların yaptırım bulunur. sosyal düzen kuralları bölgeye,ülkeye göre değişiklik gösterebilir. şu şekilde sınıflandırılabilir.

Sosyal Düzen Kuralları 

• Din Kuralları
• Ahlak Kuralları
• Görgü Kuralları
• Hukuk Kuralları

Din Kuralları:Tanrı ve insan arasındaki ilişkiyi düzenler kutsal kitaplara dayanır tanrıya inanmayı ve ibadet etmeyi emreder din kurallarına uyulmaz ise tanrı tarafından cezalandırılacağı düşünülür laikliği benimsemiş ülkelerde din kurallarına uyulmaz ise yaptırım manevidir. yani günahkâr sayılma toplum dışına itilme ve benzeri manevi yaptırımlar ile karşılaşır.

Ahlak Kuralları:iki yönü bulunur nesnel ahlak insanın diğer bireylere olan ödevleri ile ilgilidir. öznel ahlak kişinin kendi şahsı ve iç dünyası ile ilgilidir

Ahlak Nedir? Videolu Anlatım

Ahlak, kelimenin en dar anlamıyla, neyin doğru veya yanlış sayıldığı (sayılması gerektiği) ile ilgilenir.

Örnek:
Başkaları hakkında kötü düşünmemek,yalan söylememek subjektif ahlak
Fakirlere Yardım etmek,verilen sözü tutmak objektif ahlak

Ahlak kurallarına uyulmaz ise toplum tarafından ayıplanma ve toplum dışına itilme ve benzeri manevi yaptırımlar uygulanır.. hukuk kurallarına uyulmadığı takdirde manevi yaptırım ile karşılaşılabilir.

Görgü Kuralları:Tavır hal ve hareketler'den oluşur

Örnek
Başkası konuşurken dinlemek,el öpmek,selam vermek,selam almak gibi şeklinde örnek verebiliriz.

Bazen hukuksal olabilir "Askerde selam vermek" buna bir örnektir. Görgü kurallarına uyulmaz ise manevi yaptırım uygulanır. görgüsüz,kaba, saygısız olarak nitelendirilir.

Hukuk Kuralları:En önemli sosyal kurallarımızdan birisidir.kişinin ilişkilerini ve toplum yaşamını düzenler huzuru ve barışı sağlamak,dayanışmayı yerine gerçekleşmeyi sağlar.Genel ve soyutturlar,emir ve yaptırım içerir. Toplum içerisinde bireylerin birbirleri ve toplum ilişkisini düzenler uyulması kamu gücüyle yani maddi yaptırım ile desteklenmiş sosyal kurallardır. Hukuk kuralları toplumdaki egemen güç yani üstün siyasal iktidar tarafından belirlenir ve örgütlü siyasal mekanizma aracılığıyla gerçekleşir.

Hukuk Kurallarının Sosyal Düzen İçerisindeki Yeri

Her hukuk kuralının üç adet öğesi bulunmaktadır. Bunları şu şekilde sıralamak mümkündür konu,irade ve yaptırımdır.

Taraflar bakımından ayrıma göre hukuk kurallarını ve sosyal kuralları birbirinden ayıran farklar

• Hukuk kuralları iki taraflıdır diğer kurallar ise tek taraflıdır
• Hukuk kuralları yazılı kurallardır. diğer sosyal kurallar yazılı değildir.
• Hukuk kuralları toplumsal irade ürünü diğerlerinde bu özellik bulunmamaktadır

Topluluğun büyük bir kısmı hukuk kurallarına uyar toplumun bir kesimi hukuk kurallarının bağlayıcı olduğu toplum düzeni sağladığı adalet koruduğu kabul eder. hukuk sisteminin nihai amacı ise adalet gerçekleştirmektir. hukuk devlet demek adaleti sağlayan devlet anlamına gelir.

Adalet Nedir?:ahlaka dayanan herkese hakkı olanı veren bireylere hürriyet ve eşitlik sağlayan insan haklarına saygılı ve insanları mutlu eden erdem ve iradeye denir.

Hukukta Yaptırım Nedir?

Yaptırım hukuk kurallarının ihlal edilmesi ile ortaya çıkar bazı yaptırımlar insan üzerinde etkileri zayıftır bazı yaptırımlar daha büyük etkiler oluşturur  beş kategoride inceleyebiliriz bunlar:

• Ceza
• Cebri İcra
• Tazminat
• Geçersizlik
• İptal

Yaptırım türü İlgili hukuk kuralı ihlalin niteliği ve etkilerine göre belirlenir.

Ceza:Suç işlenmesi önlemek toplumsal düzeni korumak ve suçluyu ıslah etmek amacı ile ceza yaptırım başvurulur.Tük Ceza Kanununa göre cezalar hapis ve para cezaları olarak ikiye ayrılır.
Cebri İcra:bir borç ilişkisinde borcu kendi rızası ile yerine getirmez ise borçlunun devlet gücü aracılığı ile borcu yerine getirmesini sağlayan yaptırımdır.
Tazminat:Bir şahsın hukuka aykırı bir şekilde davranması sonucu başkasına verdiği zararın o şahsa yani kişiye ödettirilmesine tazminat denir. tazminat için zarar maddi veya manevi olabilir hukuka aykırı bir biçimde yapılan hukuki işlem uygulanan yaptırım geçersizlik yani hükümsüzlük'dür. bir işlemin kanunun aradığı koşulları aramadan yapılması onun geçersizliği sonucunu doğurur.

Özel Hukukta Görülen Geçersizlik Yaptırımları

• Yokluk
• Butlan
• Mutlak Butlan
• Kısmi Butlan
• Nispi Butlan

Yokluk:Hukuki işlem kanunun ön gördüğü kurucu unsurlardan en az birine uyulmazsa hiç oluşmamış sayılır.bu tür hukuki işlemler hukuk düzeninde varlık kazanmaz.

Örneğin:Evlendirme memuru önünde yapılmamış evlenme işlemi yani dini nikah yok hükmündedir.

Mutlak ButlanKanunun ön gördüğü kurucu unsurlara sahip olan ancak kanunun emredici hükümlerine aykırı olarak yapılan hukuki işlemler aleyhine uygulanan yaptırım denir.
Nispi ButlanKanunun ön gördüğü unsurlara sahip olan ve kanunun emredici hükümleri hükümleri aykırı olmayan bir işlemin o işlem oluşturan iradelerden birindeki sakatlık sebebiyle geçersiz sayılmasına denir.
Kısmi ButlanHukuki işlem tamamı değil bir kısmının geçersizliği söz konusudur.